Cách sử dụng Bootstrap cơ bản cho người mới bắt đầu

Trong thế giới thiết kế web hiện đại, Bootstrap đã trở thành một công cụ không thể thiếu đối với các nhà phát triển. Với khả năng giúp xây dựng những website chuẩn responsive, dễ sử dụng và thân thiện với mọi thiết bị thì Bootstrap mang lại giải pháp nhanh chóng và hiệu quả cho cả người mới bắt đầu lẫn chuyên gia. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết về Bootstrap cùng với cách nó hoạt động và hướng dẫn bạn những bước cơ bản để áp dụng Bootstrap vào dự án thiết kế website của mình. Hãy cùng khám phá!

Bootstrap là gì?  

Bootstrap là một framework front-end phổ biến được thiết kế để hỗ trợ phát triển các giao diện web nhanh chóng và dễ dàng. Với các công cụ sẵn có như HTML, CSS và JavaScript thì Bootstrap giúp các nhà phát triển tạo ra các trang web đẹp mắt, thân thiện với người dùng và tương thích trên nhiều thiết bị khác nhau mà không cần phải viết quá nhiều mã từ đầu.  

1. Lịch sử ra đời của Bootstrap  

Bootstrap được phát triển bởi Mark Otto và Jacob Thornton tại Twitter vào năm 2010. Ban đầu nó được gọi là Twitter Blueprint nhằm mục đích thống nhất các công cụ phát triển nội bộ tại công ty. Sau đó vào năm 2011 thì framework này được phát hành dưới dạng mã nguồn mở và nhanh chóng trở thành một trong những công cụ phổ biến nhất trong cộng đồng lập trình viên.  

2. Các phiên bản hiện tại và sự phát triển qua thời gian  

Bootstrap đã trải qua nhiều phiên bản cải tiến với những tính năng mới và khả năng tối ưu hóa hiệu suất:  

• Bootstrap 1: Ra mắt vào năm 2011 thì phiên bản đầu tiên của Bootstrap tập trung vào việc cung cấp các công cụ cơ bản cho phát triển giao diện web.  
• Bootstrap 2: Được giới thiệu vào năm 2012 và bổ sung tính năng Responsive Design giúp các trang web tương thích với nhiều kích thước màn hình khác nhau.  
• Bootstrap 3: Phát hành năm 2013, đánh dấu sự chuyển đổi hoàn toàn sang thiết kế Mobile-first, tập trung vào trải nghiệm người dùng trên thiết bị di động.  
• Bootstrap 4: Ra mắt vào năm 2018, cải thiện hệ thống lưới (grid system), hỗ trợ Flexbox và nâng cấp các thành phần giao diện để hiện đại hơn.  
• Bootstrap 5: Phiên bản mới nhất, ra mắt vào năm 2021, loại bỏ sự phụ thuộc vào jQuery, tăng cường tính năng CSS hiện đại và cải thiện khả năng truy cập (accessibility).  

Qua thời gian, Bootstrap không chỉ đơn giản hóa quy trình thiết kế web mà còn liên tục cập nhật để phù hợp với xu hướng công nghệ và nhu cầu thực tế của người dùng.

Bootstrap dùng để làm gì?  

Bootstrap được sử dụng rộng rãi trong thiết kế và phát triển giao diện người dùng (UI) cho các trang web và ứng dụng web. Một số mục đích chính của Bootstrap bao gồm:  

• Tạo giao diện đẹp mắt và chuẩn hóa: Cung cấp các thành phần UI sẵn có như nút bấm, biểu mẫu, menu điều hướng và bảng biểu.
• Thiết kế responsive: Dễ dàng xây dựng các trang web tương thích với mọi kích thước màn hình nhờ hệ thống lưới (grid system) linh hoạt.  
• Tăng tốc phát triển web: Các thư viện CSS và JavaScript tích hợp giúp tiết kiệm thời gian khi xây dựng giao diện.  
• Tùy chỉnh giao diện: Bootstrap hỗ trợ dễ dàng tùy chỉnh màu sắc, phông chữ và các thành phần giao diện để phù hợp với thương hiệu hoặc yêu cầu cụ thể.  

1. Ưu điểm của Bootstrap

Dễ sử dụng: Bootstrap thân thiện với người dùng, ngay cả những người mới bắt đầu cũng có thể dễ dàng học và sử dụng.  

Thiết kế responsive: Các trang web sử dụng Bootstrap tự động điều chỉnh để hiển thị tốt trên mọi loại thiết bị từ máy tính để bàn đến điện thoại di động.  

Tài nguyên phong phú: Bao gồm một bộ sưu tập lớn các thành phần giao diện, plugin và ví dụ thực tế giúp nhà phát triển tiết kiệm thời gian.  

Cộng đồng lớn: Bootstrap có một cộng đồng rộng lớn với tài liệu chi tiết, diễn đàn hỗ trợ và vô số chủ đề (themes) sẵn có.  

Tùy chỉnh linh hoạt: Framework này cho phép bạn dễ dàng chỉnh sửa các thành phần để đáp ứng yêu cầu riêng của dự án.  

2. Nhược điểm của Bootstrap  

Thiết kế tương đồng: Do sử dụng các thành phần mặc định, nhiều trang web có giao diện giống nhau nếu không được tùy chỉnh kỹ lưỡng.  

Phụ thuộc vào CSS và JavaScript: Nếu không tối ưu thì việc sử dụng nhiều thành phần Bootstrap có thể làm tăng kích thước tệp và ảnh hưởng đến hiệu suất trang web.  

Tính năng không cần thiết: Bootstrap cung cấp nhiều tính năng nhưng đôi khi không phải tất cả đều cần thiết, dẫn đến mã thừa và lãng phí tài nguyên.  

Cần kiến thức tùy chỉnh nâng cao: Để làm cho giao diện độc đáo và khác biệt thì người dùng cần có hiểu biết sâu về CSS và JavaScript.  

Khả năng học hỏi bị hạn chế: Sử dụng quá nhiều công cụ có sẵn của Bootstrap có thể hạn chế khả năng học viết mã thuần túy từ đầu.  

Mặc dù có một số nhược điểm, Bootstrap vẫn là lựa chọn hàng đầu cho nhiều nhà phát triển nhờ sự tiện lợi, khả năng mở rộng và cộng đồng hỗ trợ mạnh mẽ.

Hướng dẫn cài đặt và sử dụng Bootstrap

Để bắt đầu với Bootstrap, bạn cần thực hiện theo các bước đơn giản dưới đây.

1. Cài đặt Bootstrap

Bootstrap có nhiều cách cài đặt, tùy thuộc vào nhu cầu và cách làm việc của bạn:

Cách 1: Sử dụng CDN (Content Delivery Network)

Đây là cách nhanh và dễ nhất để sử dụng Bootstrap mà không cần tải về bất kỳ tệp nào.

Thêm đoạn mã sau vào thẻ head của tệp HTML:

• Bootstrap CSS: https://cdn.jsdelivr.net/npm/[email protected]/dist/css/bootstrap.min.css
• Bootstrap JS Bundle: https://cdn.jsdelivr.net/npm/[email protected]/dist/js/bootstrap.bundle.min.js

Với cách này, bạn có thể nhanh chóng truy cập vào các tính năng của Bootstrap mà không cần tải tệp về.

Cách 2: Tải xuống file Bootstrap

Bước 1: Truy cập Bootstrap.

Bước 2: Chọn Download source code và tải tệp Bootstrap về máy rồi giải nén.

Bước 3: Tích hợp các tệp CSS và JS vào dự án của bạn:

• Thêm tệp bootstrap.min.css vào thư mục CSS.
• Thêm tệp bootstrap.bundle.min.js vào thư mục JS.

Bước 4: Thêm liên kết vào tệp HTML:

Cách 3: Sử dụng NPM hoặc Yarn

Nếu bạn làm việc với dự án lớn và sử dụng công cụ quản lý package thì bạn có thể cài đặt Bootstrap thông qua NPM hoặc Yarn:

• npm install bootstrap
• yarn add bootstrap

Sau đó bạn có thể import Bootstrap vào file CSS hoặc JavaScript chính:

2. Cấu trúc HTML cơ bản với Bootstrap

Dưới đây là một cấu trúc HTML cơ bản khi sử dụng Bootstrap:

3. Sử dụng Bootstrap cơ bản

3.1 Hệ thống lưới (Grid System)

Bootstrap sử dụng hệ thống lưới 12 cột để thiết kế layout linh hoạt:

3.2 Thẻ điều hướng (Navbar)

Tạo thanh điều hướng với Bootstrap:

3.3 Sử dụng các nút (Button)

Bootstrap hỗ trợ nhiều kiểu nút khác nhau:

3.4 Card (Thẻ nội dung)

Tạo giao diện thẻ hiện đại:

3.5 Form (Biểu mẫu)

Tạo form với Bootstrap rất dễ dàng:

4. Một số lưu ý khi sử dụng Bootstrap

Tùy chỉnh giao diện bằng cách ghi đè CSS hoặc sử dụng SASS.

Đảm bảo kiểm tra hiệu suất nếu sử dụng nhiều tính năng của Bootstrap.

Hãy chú ý đến phiên bản Bootstrap mà bạn đang sử dụng để tránh các vấn đề không tương thích.

Toàn bộ code demo phần này đều có ở đây: Demo Bootstrap 5

Bootstrap 5 có gì mới?

Bootstrap 5 mang đến nhiều cải tiến đáng chú ý so với các phiên bản trước, tập trung vào hiệu suất, khả năng tùy chỉnh và hiện đại hóa công nghệ. Dưới đây là những điểm nổi bật:

1. Loại bỏ jQuery

Bootstrap 5 đã loại bỏ hoàn toàn jQuery và sử dụng JavaScript thuần. Điều này giúp:

• Giảm kích thước thư viện.
• Tăng tốc độ tải trang.
• Phù hợp hơn với các dự án hiện đại.

2. Cải tiến Grid System

Hỗ trợ lưới dạng hàng (gutters):

• Các khoảng cách giữa cột và hàng giờ đây được quản lý dễ dàng bằng các lớp g-*.

Thêm cấp độ breakpoint mới: xxl (≥1400px), phù hợp cho các màn hình lớn.

Lưới giờ đây linh hoạt hơn với CSS Grid, hỗ trợ cả hệ thống Flexbox và Grid.

3. Hỗ trợ CSS Variables

Bootstrap 5 tích hợp mạnh mẽ với CSS Variables giúp tùy chỉnh giao diện dễ dàng hơn mà không cần chỉnh sửa SCSS.

Các biến CSS được sử dụng cho màu sắc, khoảng cách, lưới và các yếu tố khác.

4. Cải thiện Typography

Cung cấp các lớp utilities cho typography như: fs-* (font-size), lh-* (line-height).

Responsive font sizes: Font chữ tự động điều chỉnh kích thước theo breakpoint.

5. Hệ thống Utilities API

Một API mới giúp bạn tạo và tùy chỉnh các utility classes mà không cần chỉnh sửa trực tiếp SCSS.

Utilities như margin, padding, text alignment, display,... giờ đây dễ quản lý hơn.

6. Offcanvas Component

Thành phần Offcanvas mới được giới thiệu, cho phép tạo các sidebar hoặc menu ẩn/hiện mượt mà, thay thế phần nào cho modal hoặc dropdown.

7. Cải thiện Form

Thiết kế form hiện đại hơn:

• Các trường form có thiết kế gọn gàng, dễ đọc.
• Loại bỏ form-groups cũ, tập trung vào các lớp đơn giản hơn.
• Validation: Cải thiện các thông báo lỗi và khả năng tùy chỉnh.

8. Dark Mode và Tùy chỉnh chủ đề

Bootstrap 5 hỗ trợ tốt hơn cho Dark Mode thông qua CSS Variables.

Dễ dàng tùy chỉnh giao diện sáng/tối.

9. Cải tiến Icon

Bootstrap 5 không đi kèm Glyphicons nhưng cung cấp Bootstrap Icons như một thư viện riêng.

10. Hiệu suất tốt hơn

Loại bỏ IE11: Bootstrap 5 chỉ hỗ trợ các trình duyệt hiện đại (Chrome, Edge, Firefox, Safari).

Mã nguồn được tối ưu hóa để giảm dung lượng và tăng hiệu suất tải.

11. Documentation tốt hơn

Trang tài liệu của Bootstrap 5 được thiết kế lại, cung cấp nhiều ví dụ và hướng dẫn chi tiết hơn.

Bootstrap 5 mang lại một bước tiến lớn, tập trung vào hiệu suất, khả năng tùy chỉnh và hiện đại hóa. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các dự án cần sự linh hoạt, tương thích tốt với công nghệ mới.

Tóm lại, Bootstrap là một framework CSS mạnh mẽ và phổ biến giúp nhà phát triển tạo ra các giao diện web hiện đại responsive một cách nhanh chóng và hiệu quả. Với hệ thống lưới linh hoạt cùng các thành phần dựng sẵn và công cụ tiện ích, Bootstrap đóng vai trò quan trọng trong việc tăng tốc quy trình thiết kế web, đảm bảo giao diện phù hợp với mọi thiết bị và mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn.  

Nếu bạn muốn tối ưu hóa quy trình phát triển web thì hãy bắt đầu học và sử dụng Bootstrap. Nó không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian mà còn cung cấp một nền tảng vững chắc để xây dựng các dự án chuyên nghiệp. Kết hợp với tùy chỉnh CSS/SCSS, bạn có thể dễ dàng tạo ra những giao diện độc đáo, phù hợp với yêu cầu của từng dự án.  

Chúng tôi rất mong nhận được sự chia sẻ từ bạn! Bạn đã sử dụng Bootstrap trong các dự án của mình chưa? Điều gì bạn yêu thích nhất ở framework này và liệu có thử thách nào khiến bạn khó khăn không? Hãy cùng thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm của bạn nhé!